Bebek ve Çocuklarda Zatürre (pnömoni)

Bebek ve Çocuklarda Zatürre (pnömoni)

Zatürre Nedir ?

Her yaşta görülebilen akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. İltihabın yaygınlığına ve yerleştiği bölgeye göre bulguları  değişkenlik gösterir. 

Zatürre Neden Ciddi Bir Hastalıktır?

Zatürre özellikle küçük  çocuklarda,  yaşlı hastalarda ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde ölümcül olabilir.  Tıp biliminin gelişmesine rağmen hala  zatürreden ölüm oranları tüm dünyada yüksektir. 

Zatürre Neden Olur ?

Çeşitli  bakteri, virüs ve mantarlar akciğerde iltihaplanmaya sebep olabilir. Bakterilerden en sık pnömokok ve hemofilus, virüslerden ise RSV, İnfluenza, parainfluenza ve adenovirus zatürreye neden olur.

Zatürre Yapan Mikroplar Akciğere Nasıl Bulaşır ?

Zatürre sıklıkla bakteriyel veya viral üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası  gelişir. Burun ve boğaza yerleşen mikroorganizmaların, vücudun savunma sistemi güçlü olmadığı durumlarda  solunum yollarına  girmesi ve akciğerlerdeki hava keselerine bulaşması ile olur.

Bebek ve  Çocuklarda Zatürre Bulguları  Nelerdir ?

  • Ateş
  • Öksürük
  • Balgam,
  • İştahsızlık
  • Huzursuzluk
  • Hızlı nefes alıp verme
  • Göğüs yada karnın hızlı içeri girip çıkması
  • Nefes alırken kaburgaların belirginleşmesi
  • İnleme 
  • Hırıltı
  • Beslenmeyi reddetme yada kusma

Bebek ve Çocuklarda Zatürre Tanısı 

Tanıyı doktor fizik muayene ile tahlile ihtiyaç olmadan da koyabilir. Tanıdan emin olmak için yada ilerleme derecesini anlamak için akciğer röntgeni ve kan tahlilleri alınabilir. Bakterilere bağlı bir enfeksiyonsa akciğer filmindeki bulgular daha belirgin olacaktır ve kan değerinde enfeksiyon belirteçleri  beyaz küre sayısı,  crp, sedimentasyon, prokalsitonin gibi değerler çok yüksek bulunacaktır.  Ancak virüslere bağlı ise film ve kan  tahlilindeki bulgularda değişiklikler hafif olabilir ancak bu durum hastalığın da hafif olduğu anlamına gelmez. Hastalığın şiddetini  belirlemede en sık muayene bulguları ve parmaktan oksijen satürasyonu (spo2) ölçümü bize en iyi  fikri verir. İleri  solunum yetmezliği görülürse kan gazı değerine de bakmak gerekir. 

Çocuklarda ve Bebekler Zatürre Tedavisi

Tedavide  bakteriyel zatürre için antibiyotikler şarttır. Viral pnömoniler için antibiyotikler faydasızdır. Genellikle kendi başlarına iyileşirler. İnfluenza  (grip) için ise antiviral ilaç bulunmaktadır ancak fayda oranı düşüktür. Viral pnömoni olsa bile bazen hekimler antibiyotık verebilir. Bunun sebebi  viral enfeksiyonla birlikte organın savunma mekanizmasında hazar oluşması sebebiyle bakteriyel enfeksiyon riskinin de artmış olmasıdır. 

Bunun yanısıra ;
-
Yatak istirahati/dinlenme 
- Yeterli sıvı alımı
- İyi beslenme
- Ateş düşürücü/ağrı kesici ilaçlar
- Nefes darlığı için solunum yolu ile verilen ilaçlar 

faydalıdır.

İleri zatürre hastalarını hastanede tedavi  etmek gerekir. Beslenememe ve iştahsızlık durumu için serum takılır. Antibiyotikler damar yolu (IV/ intravenöz) ile verilir. Oksijen değeri düşükse maske yada kanül ile o2 verilir. Solunumu rahatlatmak için hava yolu ile bazı ilaçlar verilir. Daha ileri durumlarda hasta yoğun bakım servisinde izlenip solunum cihazına bağlanabilir.

Bebek ve Çocukları Zatürreden Korumak İçin  Neler Yapılabilir ?

Sağlıklı ve dengeli beslenmelerin dikkat etmek gerekir. Özellikle küçük bebeklerde anne sütü koruyucudur. 2 yaşa kadar anne sütü alması  önemlidir. 

Büyük  ve kalabalık şehirlerde hava kirliliği, sınıfların kalabalık olması  ve iyi havalandırılamaması riski artırır. Ayrıca  ev ortamının küflü ve rutubetli olmaması, iyi havalandırılması gerekir. Aile üyelerinin sigara kullanmaması önemlidir. 

Hasta bireylerle temasın azaltılması,  sık  el yıkama bulaşı azaltacaktır. 

Bunların dışında,  en iyi koruyucu  aşılardır. Rutin çocukluk aşılarını eksiksiz yaptırmak ve mevsimsel grip aşısını yaptırmak büyük koruma sağlar. Erken doğan bebekler yada kalp hastalığı ile doğan bebekler  için ise RSV aşısının yapılması önemlidir.

Eğer çocuğunuzun da bu gibi şikayetleri varsa platformumuz üzerinden alanında uzman doktorlarımıza ulaşabilirsiniz.

 

Yazar

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Medine Özge Maviş

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Yazıyı Paylaş

Yorum Yap